Paniek bij Nederlandse ziekenhuisbesturen. Die zitten met hun handen in het
haar omdat verpleegkundig personeel in groten getale z’n baan opzegt om
zelfstandig of via een detacheringbureau aan de slag te gaan. Vaak bij
dezelfde baas, maar dan voor twee keer hun oude salaris.
Blijfbonus
De uitval van verplegend personeel in vaste dienst is zo groot, dat het VU
Medisch Academisch Ziekenhuis in Amsterdam een bonus uitlooft aan
verpleegkundigen die zich wel willen committeren aan één ziekenhuis. Zij
kunnen rekenen op maximaal 5.000 euro extra per dienstjaar. Ook andere
ziekenhuizen experimenteren met financiële prikkels om hun personeel in
vaste dienst te houden.
Werken via een detacheringbureau levert grote voordelen op voor verpleegsters. "Ze
zijn vaak ontevreden over de toegenomen bureaucratie, willen meer vrijheid
of meer tijd om hun werk uit te voeren", zeg Monique Verkerk van de
Vereniging voor Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland.
Als zelfstandigen hoeven verpleegkundige minder mee te doen aan de
bureaucratische molen.
Flink financieel voordeel
Maar het financiële voordeel is ook niet mis. Verpleegsters verdienen soms
wel twee keer hun salaris via een detacheringbureau. Verkerk: "Commerciële
bemiddelingbureaus spelen handig in op de krapte, door flexibele krachten te
bieden – tegen een hoger tarief."
Volgens Linde Gonggrijp, directeur van FNV Zelfstandigen, is de trend onder
verpleegkundigen ook in andere sectoren merkbaar. In 2008 kwamen er ruim 100
duizend zelfstandigen zonder personeel (zzp) bij. Een deel van hen gaat voor
dezelfde werkgever weer aan de slag. Gonggrijp: "Daar zijn in principe
geen restricties op, maar de Belastingdienst let wel extra goed op."
Opstelling Belastingdienst
Als je bij je oude werkgever via een detacheringbureau of zelfstandig aan de
slag gaat, zal de Belastingdienst goed onderzoeken of de werkrelatie
werkelijk zelfstandig is. Gonggrijp: "Niet alleen is een VAR-verklaring
nodig, ook wordt gekeken naar de aard van het werk; Wie bepaalt de
invulling, de werktijden? Mocht blijken dat de oude baas geen opdrachtgever,
maar gewoon werkgever is, dan vordert de Belastingdienst alsnog alle premies
op de werkgever."
Of zelfstandig werken voor je oude baas meer vrijheid oplevert, hangt van een
aantal zaken af. Zo kun je soms bij een detacheringbedrijf evenmin je eigen
werktijden of werkinvulling bepalen. Dat hangt in grote mate af van het
contract dat het detacheringbureau aanbiedt. In sommige gevallen wordt het
detacheringbureau de nieuwe werkgever.
Minimum aantal opdrachtgevers
Wie op eigen kracht als zzp’er aan de slag gaat, heeft wellicht meer
vrijheid, maar moet minstens twee andere opdrachtgevers hebben om als
zelfstandig te worden beschouwd door de Belastingdienst. Je moet dus bij
meerdere organisaties aan de slag, dat is soms lastig te combineren.
De inkomsten als zelfstandige of gedetacheerde hangen af van de sector. Voor
gespecialiseerde verpleegkundigen geldt dat een nijpend tekort de lonen voor
flexibele medewerkers en zelfstandigen omhoog drijft. Schaarste is dus een
belangrijke voorwaarde voor hogere inkomsten bij dezelfde baas.
Meer verdienen heeft z'n prijs
Gonggrijp van FNV Zelfstandigen: “Het kan in bepaalde sectoren enorm voordeel
opleveren om een ander werkverband aan te gaan met je baas.” Maar beide
voordelen - meer geld of meer vrijheid - hebben een prijs, volgens
Gonggrijp. “Als zzp’er kun je veel meer geld verdienen bij je oude baas.
Maar je draait op voor je eigen premies en bent als enige verantwoordelijk
als je ziek wordt.”
Het nadeel van een zelfstandiger werkverband is dat je binnen het bedrijf een
buitenstaander bent als gedetacheerde of zzp’er. Bij bepaalde beslissingen
word je niet meer betrokken.
Ondernemersrisico als zzp'er
Tot slot is er het ondernemersrisico; als jij kiest voor een freelance of
gedetacheerd werkverband, is jouw oude baas ook zo vrij om - als het hem
uitkomt - geen gebruik maken van je diensten. De overstap naar een
detacheringbureau of een zelfstandig werkverband is dus vooral lucratief in
een sector met een nijpend tekort aan gekwalificeerde mensen. Zoals in de
zorg.
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl